Wspomnienie o Julianie Kawalcu (zdjęcia)

Gości spotkania powitała Beata Śliwińska, która poprowadziła wieczór wspomnień, a była wśród nich m.in. rodzina pisarza, w tym córka Ewa Kawalec i wnuk, a także prof. Bolesław Faron, Magdalena Plichta ze Związku Literatów Polskich, Joanna Słodyczka - dyr. Biblioteki w Rabie Wyżnej, mieszkańcy osiedla „Pikolo”, na którym mieszkał Julian Kawalec, również burmistrz Ewa Przybyło i dyrektor MOK-u Joanna Lelek.

Prof. Faron przedstawił zebranym dorobek i sylwetkę pisarza. Julian Kawalec, jak mówił, należy do trzech najwybitniejszych polskich pisarzy po wojnie należących do tzw. kręgu „chłopskich”. Zawsze stawia się go w jednym szeregu obok Wiesława Myśliwskiego i Tadeusza Nowaka.

Poetka Magdalena Plichta ze Związku Literatów Polskich wspominała, że Juliana Kawalca poznała dopiero w 2003 roku, kiedy została przyjęta do krakowskiego oddziału Związku Literatów Polskich. - Julian zawsze był dla mnie mistrzem, jeśli chodzi o prozę, dlatego uśmiechnęłam się, kiedy dowiedziałam się, że pisze także poezje – opowiadała.

Fragment „Harfy Gorców”, ostatniej powieści pisarza, przeczytała Joanna Słodyczka, poetka i dyrektor Biblioteki w Rabie Wyżnej, a podczas recytacji wnuk pisarza prezentował zdjęcia Gorców. Córka pisarza odczytała natomiast zebranym ostatnią, napisaną przed śmiercią pisarza, niepublikowaną miniaturę pt. „Żołnierczyk”, którą Kawalec stworzył na prośbę opiekującej się nim pielęgniarki.

Juliana Kawalca wspominała też burmistrz Ewa Przybyło, sąsiedzi m.in. dr Zenobiusz Cherian, Marek Szarawarski, dr Jerzy Żebrak, Julian Staniewski, Beata Śliwińska, Barbara Mayering i Joanna Lelek.

Na koniec rabczański UTW wystąpił do obecnej na sali burmistrz z inicjatywą, aby nazwać jedną z ulic w Rabce-Zdroju imieniem Juliana Kawalca, a córka pisarza wyszła z inicjatywą, aby w przyszłym roku zorganizować I Rajd im. Juliana Kawalca. Obie te inicjatywy zostały przyjęte z powszechną aprobatą.

***

Julian Kawalec urodził się we wsi Wrzawy niedaleko Sandomierza. Był synem Józefa i Stanisławy z domu Bobek – małorolnych chłopów. Po ukończeniu pięciu klas wiejskiej szkoły powszechnej rozpoczął naukę w ośmioklasowym Gimnazjum Humanistycznym w Sandomierzu. Było to możliwe dzięki ogromnemu wysiłkowi rodziców oraz tzw. świadectwu ubóstwa, które uprawniało do zniżek w opłatach za naukę.

W 1935 roku po zdaniu matury rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W czasie nauki utrzymywał się, udzielając korepetycji z języka łacińskiego i niemieckiego. Związał się z ruchem ludowym. Należał do Polskiej Akademickiej Młodzieży Ludowej – PAML. W 1938 roku był członkiem zarządu tej organizacji.

Wojna zmusiła go do przerwania studiów. W czasie okupacji przebywał w rodzinnych stronach. Współpracował z ruchem oporu, organizował tajne nauczanie. Poszukiwany przez gestapo musiał się ukrywać. Po wyzwoleniu terenów na wschód od Wisły, jesienią 1944 roku został skierowany przez kolegów z organizacji "Wieś" do pracy w Polskiej Agencji Prasowej "Pol-Pres" w Lublinie, gdzie pełnił funkcję korespondenta wojennego.

Jesienią 1945 roku wrócił do Krakowa z zamiarem kontynuowania przerwanych studiów. W 1946 roku rozpoczął pracę dziennikarską w prasie krakowskiej, a następnie w Polskim Radiu. Ukończył studia, uzyskując absolutorium na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Pracę literacką rozpoczął w 1957 r. tomikiem opowiadań Ścieżki wśród ulic. Wydał 22 książki, zbiory opowiadań oraz dwa tomiki poezji. Przetłumaczono je na ponad 20 języków. Najwięcej tłumaczeń miały powieści: Ziemi przypisany, W słońcu, Tańczący jastrząb, Wezwanie, Przepłyniesz rzekę, Szara aureola. W powieści biograficznej W gąszczu bram zamieścił m.in. wspomnienia z okresu nauki w sandomierskim Gimnazjum. W 1999 roku wydał utwór pt. "Harfa Gorców". Na podstawie powieści powstały filmy, sztuki teatralne oraz liczne słuchowiska radiowe.

Nadanie tytułu „Honorowego Obywatela Miasta Rabka-Zdrój” panu Julianowi Kawalcowi nastąpiło na podstawie Uchwały Nr XXV/177/08 Rady Miasta Rabka-Zdrój z dnia 27 maja 2008 roku.

Należał do Związku Literatów Polskich (od roku 1960) oraz międzynarodowej organizacji pisarzy PEN-CLUB i Stowarzyszenia Kultury Europejskiej SEC. W latach 1986-1989 był członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Grunwaldzkiego. Zmarł 30 września 2014 r. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Źródło: Urząd Miejski w Rabce-Zdroju